Ứng dụng công nghệ đột biến chiếu xạ trong nghiên cứu chọn tạo giống cây trồng của Viện Di truyền Nông nghiệp được GS.TS. Phan Phải khởi xướng từ ngày thành lập Viện và luôn là hướng nghiên cứu nổi trội cho tới ngày nay. Sau 37 năm xây dựng và phát triển, định hướng nghiên cứu ứng dụng công nghệ đột biến trong chọn tạo giống cây trồng của Viện Di truyền Nông nghiệp đã gặt hái nhiều thành tựu quan trọng, được các nhà khoa học, các tổ chức, cơ quan, ban ngành trong nước và Quốc tế ghi nhận. Theo thống kê mới nhất từ cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), trên thế giới đã có 3246 giống cây trồng mới, thuộc hơn 200 loài được tạo ra bằng phương pháp đột biến thực nghiệm (http://mvd.iaea.org). Việt Nam được xếp thứ 8 trên thế giới về thành tựu chọn giống đột biến và thứ 5 trên thế giới về lĩnh vực chọn tạo giống lúa đột biến. Đến 2021, ở Việt Nam đã công nhận và đưa ra sản xuất 82 giống cây trồng được chọn tạo bằng công nghệ đột biến, trong đó, viện Di truyền Nông nghiệp đóng góp 35 giống, bao gồm: 20 giống lúa, 12 giống đậu tương, 3 giống hoa.

         














            Song hành cùng các nghiên cứu ứng dụng công nghệ đột biến trong chọn tạo giống mới, Viện Di truyền Nông nghiệp đã xây dựng được đội ngũ nghiên cứu di truyền, chọn giống đột biến ưu tú. Ở các thế hệ trước có thể kể đến như: GS.TS. Phan Phải, GS.TS. Nguyễn Hữu Đống, GS.TS. Trần Duy Quý, GS.TS. Lê Huy Hàm, GS.TS. Phạm Xuân Hội, PGS.TS. Mai Quang Vinh, CN Phan Đức Trực, CN Bùi Văn Chính, PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Lý, TS. Phạm Ngọc Lương, CN. Nguyễn Văn Bích, CN. Bùi Huy Thủy… và giai đoạn hiện nay như: TS. Lê Đức Thảo, TS. Võ Thị Minh Tuyển, TS. Nguyễn Văn Mạnh, TS. Phạm Thị Bảo Chung, TS. Lê Thị Ánh Hồng…
          Năm 2014, tại cuộc họp 58 Đại hội đồng IAEA, nhân kỷ niệm 50 năm thành lập Phòng Thí nghiệm liên hợp giữa IAEA và FAO về ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong nông  nghiệp và lương thực, IAEA đã trao giải thưởng cho các cá nhân và tổ chức của các nước thành viên có nhiều thành tựu trong lĩnh vực đột biến tạo giống, đóng góp hiệu quả vào bảo đảm an ninh lương thực và phát triển bền vững. Việt Nam đã giành được 3 trong tổng số 23 giải thưởng, trong đó Viện Di truyền Nông nghiệp vinh dự là chủ nhân giải thưởng “Thành tựu xuất sắc trong lĩnh vực chọn tạo giống đột biến”.
Ngày 24/09/2021, tại Đại hội đồng lần thứ 65 của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế, Tổ chức FAO và IAEA đã vinh danh những đóng góp trong công tác chọn tạo giống thực vật đột biến cho 28 nhà khoa học và nhóm nghiên cứu đến từ 20 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có: 11 giải thưởng “Thành tựu xuất sắc”, 10 giải thưởng “Phụ nữ tham gia nghiên cứu, tạo giống thực vật đột biến” và 7 giải thưởng “Nhà khoa học trẻ” cho những nỗ lực to lớn trong thành tựu phát triển các giống đột biến mới bằng kỹ thuật chiếu xạ. Viện Di truyền Nông nghiệp vinh dự có 2 nhà khoa học đạt giải thưởng của FAO và IAEA, gồm: TS Võ Thị Minh Tuyển (giải thưởng “Phụ nữ tham gia nghiên cứu, tạo giống thực vật đột biến”) và TS Nguyễn Văn Mạnh (giải thưởng “Nhà khoa học trẻ trong lĩnh vực chọn tạo giống đột biến”).
          Sự kiện trao giải thưởng của FAO và IAEA năm nay một lần nữa khẳng định những đóng góp của Viện Di truyền Nông nghiệp trong việc ứng dụng công nghệ đột biến trong chọn tạo giống cây trồng trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng./.